Superksiężyc 2023. Spektakularne widowisko na niebie
Księżyc, czyli nasz naturalny satelita, w bardzo mocny sposób oddziałuje na Ziemię. To dzięki niemu występują pływy morskie i jest też najbliżej położonym nam ciałem niebieskim, więc stanowi bardzo dobry obiekt do obserwacji. Zdarza się, że nasze możliwości obserwacyjne są wyjątkowo dobre, gdy na nocnym niebie widnieje Superksiężyc. To wyjątkowe zjawisko od wieków wzbudza zachwyt i podziw, a czasami nawet strach. Księżyc wygląda wtedy wyjątkowo spektakularnie i nikt, kto interesuje się astronomią, nie może takich widoków przegapić.
Jak powstaje Superksiężyc?
Superksiężyc to tak naprawdę złudzenie optyczne spowodowane obiegiem Srebrnego Globu wokół Ziemi. W momencie, gdy Księżyc znajduje się w najbliższym punkcie orbity w stosunku do Ziemi - nazywanym perygeum, staje się wizualnie większy – nawet do 14% większy niż podczas zwykłej pełni i jaśniejszy o 30%. W tym układzie ważne jest też położenie Słońca – musi się ono znajdować w jednej linii z Ziemią i Księżycem. Superksiężyc jest więc efektem połączenia dwóch czynników: bliskości perygeum oraz pełni księżyca, która oznacza, że Księżyc jest oświetlony w całości przez Słońce. Perygeum, czyli najbliższy punkt orbity Księżyca wokół Ziemi, wynosi ok. 363 300 km. Natomiast punkt do niego przeciwny – apogeum, to miejsce największego oddalenia Księżyca od Ziemi i wynosi ono ok. 405 500 km. Takie różnice wynikają z tego, że orbita Księżyca ma kształt elipsy, a nie idealnego okręgu.
Superksiężyc a krwawy Superksiężyc
Dużo rzadszym i jeszcze bardziej spektakularnym zjawiskiem jest krwawy Superksiężyc. Aby powstał, Księżyc musi znajdować się w perygeum i dodatkowo – w tym samym momencie musi nastąpić jego całkowite zaćmienie. Ziemia rzuca wtedy głęboki cień na Księżyc, a promienie słoneczne załamują się w ziemskiej atmosferze. Padają pod mniejszym kątem – względem naszej planety, a krótsze fale – odpowiadające za kolor niebieski i fioletowy – stają się dla naszych oczu niewidoczne. Dalej natomiast widzimy najdłuższe fale – czerwone, które rozpraszają się w atmosferze i przyjmują czerwono-pomarańczowy odcień. Jedynie takie światło oświetla powierzchnię Księżyca, dzięki czemu przyjmuje on swoją krwawą barwę.
Najpiękniejsza pełnia? Superksiężyc! Kiedy możemy go obserwować w 2023 roku?
Sierpień 2023 roku to miesiąc, w którym aż dwa razy na naszym niebie pojawi się Superksiężyc. Polska jest oczywiście miejscem, z którego również możemy go z powodzeniem obserwować. Pierwsza taka okazja pojawia się 1. sierpnia. Księży będzie znajdował się wtedy wyjątkowo nisko nad horyzontem i wzejdzie on już około 30 minut po zachodzie Słońca. Inna nazwa tego sierpniowego zjawiska to Pełnia Jesiotrów, która swoje korzenie ma w kulturze rdzennych Amerykanów. Zaobserwowali oni, że w tym czasie wyjątkowo obfite są połowy jesiotrów.
Natomiast Blue Moon, który pojawi się na niebie w nocy 31. sierpnia, zawdzięcza swoją nazwę nie kolorowi tarczy Księżyca – jak mogłoby się wydawać, a angielskiemu powiedzeniu „Once In A Blue Moon”, oznaczającemu niezwykle rzadkie wydarzenie. Właśnie taka jest Niebieska Pełnia lub Niebieski Księżyc – nazywamy tak każdą drugą pełnię Superksiężyca w miesiącu, którą ostatnio mogliśmy obserwować w 2018 roku. Wystąpienie dwóch Superksiężyców w jednym miesiącu jest możliwe dzięki temu, że obieg Ziemi przez naszego naturalnego satelitę trwa 29,5 dnia.
Jak najlepiej obserwować Księżyc - Blue Moon?
Obserwacja Superksiężyca jest fascynującym doświadczeniem, które nie wymaga specjalistycznego sprzętu. Widoczny gołym okiem, ten jasny i wyraźny obiekt budzi zachwyt nawet w osobach niezainteresowanych astronomią. Przez kilka dni wokół momentu perygeum, Księżyc wydaje się być większy i jaśniejszy, co czyni go idealnym celem dla entuzjastów obserwacji nieba. Dla zaawansowanych obserwatorów, którzy mają do dyspozycji teleskop, Superksiężyc stwarza okazję do dokładniejszych analiz powierzchni naszego satelity. Grzbiety górskie, kratery i inne formacje terenowe stają się wtedy bardziej widoczne, a do ich obserwacji wystarczy już mała luneta, a nawet jedynie lornetka.
Zobacz podobne wpisy:
