Reflektory - Teleskopy zwierciadlane

Reflektor to jeden z dwóch, głównych rodzajów teleskopów optycznych. Umożliwia on obserwację nieba i znajdujących się na nim obiektów. Możliwości obserwacyjne zwierciadła zależą głównie od zastosowanych w nim elementów optycznych. Na to, jakie ciała niebieskie będziecie mogli obejrzeć z pomocą tego typu teleskop, wpływa też jego konstrukcja. Zanim wybierzecie dla siebie odpowiedni model teleskopu zwierciadlanego, powinniście zapoznać się z budową i parametrami poszczególnych jego części.

Jak działa teleskop zwierciadlany Newtona?

Na początku wyjaśnijmy skąd wzięła się nazwa teleskop Newtona. Jak zapewne się domyślacie, twórcą pierwszego reflektora był właśnie Isaac Newton, który skonstruował go około 1670 roku. Luneta powstała jako pierwsza, ale posiadała wady. Teleskop zwierciadlany Newtona był próbą ulepszenia teleskopów soczewkowych. Częściowo się to udało, ale on sam również nie był bez wad, dlatego na przestrzeni czasu przeszedł wiele modyfikacji i usprawnień, tak samo jak i luneta.

Zwierciadła różnią się tym od teleskopów soczewkowych, że zamiast soczewek wykorzystują one lustro. Jest ono odpowiedzialne za odbicie promieni światła, które zostają następnie skupione w jednym punkcie - ognisku. Reflektor daje rzeczywisty i powiększony obraz, ale jest on też odwrócony, dlatego tego typu teleskop sprawdza się głównie w obserwacji nieba i gwiazd.

Budowa teleskopu zwierciadlanego

W dużym uproszczeniu można powiedzieć, że teleskopy zwierciadlane są zbudowane z okularu i lustra głównego, znajdujących się na dwóch końcach tubusu. Zawierają też dodatkowe, mniejsze lustro wtórne, które jest odpowiedzialne za wyprowadzenie wiązki światła na zewnątrz tubusu. Obraz nieba i gwiazd możemy oglądać za pomocą okularów, które są kolejnym bardzo ważnym elementem zwierciadła. Budowa teleskopu zwierciadlanego zależy od jego rodzaju i może różnić się zastosowanym lustrem wtórnym czy nawet ilością zwierciadeł.

Rodzaje reflektorów

Teleskop lustrzany pozwala prowadzić obserwacje kosmosu, które nie są obarczone błędami występującymi w teleskopie wykorzystującym soczewki. Reflektor powstał właśnie po to, by wyeliminować aberrację sferyczną i chromatyczną. Jednak zazwyczaj jest tak, że wprowadzanie zmian w konstrukcji niesie ze sobą ryzyko pojawiania się innych wad. Reflektory były na przestrzeni wieków wiele razy modyfikowane i tak powstały ich różne rodzaje. Ich nazwy pochodzą od nazwisk konstruktorów i przedstawimy Wam teraz najważniejsze dla świata astronomii typy reflektorów.

Teleskop Newtona

Jest ona najchętniej używany przez wielbicieli astronomii, ze względu na prostą konstrukcję. Składa się z wklęsłego i paraboidalnego zwierciadła głównego oraz płaskiego zwierciadła wtórnego. Jego wadą jest długość tubusu, która wynika z długości ogniskowej.

Zwierciadło Cassegraina

Posiada wklęsłe, paraboidalne zwierciadło główne oraz wypukłe lustro wtórne o kształcie hiperboloidy. Użycie takiego zestawu pozwoliło skrócić długość tubusu, dlatego rozwiązanie to stosuje się głównie w przypadku średnich i dużych reflektorów.

Teleskopy z wklęsłym i paraboidalnym zwierciadłem mają jedną wadę i jest nią koma, czyli zniekształcenie obiektów leżących poza osią optyczną teleskopu. Powstawały, więc kolejne rozwiązania jak choćby reflektor Richeya-Chretiena, ale są one o wiele bardziej skomplikowane i nie wykorzystuje się ich podczas amatorskich obserwacji kosmosu. Dla takich celów wciąż zazwyczaj wykorzystuje się teleskop Newtona.

Jakie obserwacje możemy prowadzić za pomocą teleskopu zwierciadlanego?

Obserwacje prowadzone teleskopem zwierciadlanym nie będą takie same jak badania przestrzeni kosmicznej przy użyciu refraktorów. Zasady działania tych urządzeń są inne. Inne są też fale elektromagnetyczne wysyłane przez poszczególne ciała kosmiczne. Różnią się np. długością i ma to wpływ na sposób ich załamywania. Nie ma więc jednego, uniwersalnego urządzenia, które pozwoli Wam na obserwację zarówno planet, Księżyca jak i mgławic.

Możliwości optyczne obiektywu składającego się z soczewek są większe, więc możemy za jego pomocą prowadzić obserwacje jaśniej świecących elementów kosmosu, a więc planet i Księżyca. Teleskop zwierciadlany daje trochę niższy kontrast, dlatego lepiej sprawdzi się w obserwacji ciemniejszych mgławic, gromad i galaktyk.

Teleskop Newtona dla osób początkujących

Teleskop zwierciadlany Newtona to bardzo dobra propozycja dla osób początkujących. Pozwoli Wam obserwować wszystkie najciekawsze elementy układu słonecznego, ale musicie zwrócić uwagę na parametry i jakość układu optycznego. Najważniejsza jest jego średnica, ogniskowa, powiększenie obrazu i pole widzenia.

Parametry układu optycznego

Aby móc w pełni cieszyć się obserwacją kosmosu potrzebujecie wysokiej jakości układu optycznego. To, ile będziecie mogli zobaczyć zależy głównie od średnicy obiektywu czy właśnie zwierciadła. Im większa średnica, tym więcej promieni może dostać się do teleskopu, a my zyskujemy wyraźniejszy obraz. Średnica zwierciadła powinna mieć przynajmniej 80-114 mm.

Za uzyskanie powiększonego obrazu teleskopu zwierciadlanego, odpowiada wysokiej jakości okular z szerokim polem widzenia. Na właściwości powiększające zwierciadła wpływa jego ogniskowa oraz ogniskowa w okularze. Jednak nie jest to wcale najważniejszy parametr. Istotniejszy jest szerszy zakres pola widzenia i zależy on od rodzaju okulara. Jest to elementy wymienny, więc najlepiej jest korzystać z zestawu okularów o różnych możliwościach. Możecie w ten sposób dostosowywać powiększenie i pole widzenia okularu do aktualnych potrzeb.

Co jeszcze jest ważne w teleskopie zwierciadlanym?

W zestawie z okularami powinna się też znajdować soczewka Barlowa, która jest odpowiedzialna za niwelowanie wad takich jak koma. Zwróćcie też uwagę na rodzaj montażu, ponieważ od niego również zależy to, jak działa sprzęt optyczny. Oferta naszego sklepu zawiera wszystkie te elementy. Wasz zestaw może zawierać akcesoria do teleskopu lub możecie samodzielnie je skomponować, korzystając też z opinii innych użytkowników. Teleskopem lustrzanym będziecie mogli się cieszyć przez 5-10 lat, a może i więcej. O ile wybierzecie zwierciadło o optymalnej średnicy i dobrej jakości.

Zobacz także:

• Filtry do teleskopu