Kiedy będzie Zaćmienie Księżyca 2024?
Zaćmienie Księżyca to astronomiczne wydarzenie, które przyciąga obserwatorów nieba i miłośników astronomii na całym świecie. Jesteśmy wtedy świadkami zjawiska, w trakcie którego Ziemia rzuca swój cień na Księżyc. Kiedyś miało ono bardzo ważne znaczenie kulturowe i historyczne – dla różnych społeczeństw na przestrzeni dziejów. Zaćmienie Księżyca interpretowano jako znak od bogów i tworzono na jego temat mity. Obecnie możemy wytłumaczyć naukową stronę tego zjawiska, co nastąpi zaraz w tym artykule. Dowiesz się z niego, kiedy dochodzi do zaćmienia Księżyca, jakie są jego rodzaje, a także jak prowadzić obserwacje – przez teleskop czy nieuzbrojonym okiem?
Wyjaśniamy, na czym polega zaćmienie Księżyca
Zjawisko zaćmienia Księżyca ma miejsce wtedy, gdy Ziemia ustawi się na swej orbicie między Słońcem a naszym naturalnym satelitą. Księżyc musi być w pełni, by Ziemia mogła rzucać na niego swój cień, który przyjmuje postać stożka. To ustawienie tworzy niezwykły efekt wizualny, podczas którego nasz Srebrny Glob stopniowo ciemnieje, a czasami przybiera nawet czerwonawy lub miedziany odcień.
Stożek cienia Ziemi może być całkowity, albo przyjmować formę półcienia. Całkowity stożek cienia Ziemi znajduje się po przeciwnej stronie Ziemi, niż Słońce i z obiektu, który się w tym miejscu znajdzie – Słońca w ogóle nie widać. Stożek półcienia jest natomiast bardziej rozległy, a Ziemia jedynie częściowo przysłania w nim Słońce. To ważne pojęcia, jeśli chcemy zrozumieć, dlaczego występują różne stopnie zaćmienia Księżyca.
Umbra - cień całkowity; Prenumbra - półcień
Pełne zaćmienie Księżyca – jak wygląda?
Najbardziej spektakularnie wygląda pełne zaćmienie Księżyca. Dochodzi do niego wtedy, gdy krążący wokół naszej planety Księżyc znajdzie się w całości w całkowitym stożku cienia Ziemi. Promienie Słońca nie docierają wtedy do powierzchni Srebrnego Globu i jej nie oświetlają, więc jest w pełni zaciemniona. Zjawisko to bywa czasami zintensyfikowane wizualnie przez superpełnię lub tzw. Krwawy Księżyc.
Superpełnia następuje, gdy Księżyc znajduje się blisko Ziemi. Wygląda wtedy na o wiele większy, a jego zaćmienie jest jeszcze bardziej fascynujące. Natomiast Krwawy Księżyc przybiera czerwone zabarwienie, które powstaje w wyniku rozpraszania fal elektromagnetycznych Rayleigha. Zielone i niebieskie fale, które są krótsze, szybciej rozpraszają się w ziemskiej atmosferze – w porównaniu z falami światła czerwonego. Tworzy to wrażenie Krwawego Księżyca.
Częściowe i półcieniowe zaćmienie Księżyca
W przypadku częściowego zaćmienia Księżyca, jego fragment musi znaleźć się zarówno poza całkowitym stożkiem cienia Ziemi, jak i w obszarze stożka półcienia. Natomiast odpowiedź na pytanie, jak wygląda zaćmienie Księżyca półcieniowe, jest dużo bardziej skomplikowana. Aby do niego doszło, Księżyc musi znaleźć się w całości poza całkowitym stożkiem i przesuwać przez stożek półcienia. Gdy minimum 70% powierzchni jego tarczy znajdzie się w strefie półcienia, to możemy zaobserwować to zjawisko gołym okiem. W pozostałych przypadkach potrzebny jest nam do tego teleskop.
Warto tu przy okazji wspomnieć o niezwykle rzadkim rodzaju zaćmienia horyzontalnego. Jest ono widoczne wyłącznie podczas wschodu i zachodu Słońca, kiedy to czasami możemy zaobserwować na niebie jednocześnie przyciemniony Księżyc i Słońce.
Jak często następuje zaćmienie Księżyca?
Zaćmienie Księżyca to astronomiczne wydarzenie, które w danym roku może pojawić się na naszym niebie kilkukrotnie, albo w ogóle. Jest ono rzadsze niż zaćmienie Słońca, ale może być przez nas częściej oglądane. Jest to również uzależnione od położenia punktu obserwacyjnego i samego Księżyca – w różnych częściach świata dane zaćmienie może być widoczne w bardzo różnym zakresie. Podstawowym warunkiem jest fakt, by Księżyc ustawił się nad horyzontem, co umożliwia jest obserwacje.
Kiedy będzie zaćmienie Księżyca w 2024 roku?
Najbliższe zaćmienie Księżyca nastąpi 25 marca 2024, ale jego obserwacja nie będzie możliwa z terenu Polski. Będzie ono widoczne jedynie dla osób znajdujących się na Morzu Karaibskim, w Japonii, na Półwyspie Koreańskim, we wschodniej Australii i Nowej Gwinei, a także w Ameryce Północnej, Południowej i we wschodniej części Syberii. Pasjonaci takich astronomicznych wydarzeń nie muszą się jednak martwić. Będzie to półcieniowe zaćmienie Księżyca, a więc dużo mniej spektakularne niż jego całkowita wersja, którą będziemy mogli obserwować już 18 września 2024 roku – z terenów zachodniej Polski.
Jak przygotować się na zaćmienie Księżyca w Polsce?
Obserwacja zaćmienia Księżyca to wspaniałe przeżycie, którym mogą cieszyć się ludzie w każdym wieku. Nie jest potrzebna do tego specjalistyczna wiedza, ale warto się na tę okazję z wyprzedzeniem przygotować. Na pewno bardzo ważna jest pogoda i niezachmurzone niebo, dlatego powinniśmy wcześniej zapoznać się prognozami meteorologów na czas wystąpienia zaćmienia. Jeśli nie chcemy przegapić jego żadnej fazy, to odpowiednio wcześnie musimy też wybrać się w miejsce obserwacji. Najlepiej, jeśli znajduje się ono w ciemnym otoczeniu – z dala od sztucznego oświetlenia. Zaćmienie ma charakter stopniowy, a więc cierpliwość to podstawa! Księżyc będzie powoli wchodził w cień Ziemi, ciemniał, a następnie powoli się z cienia wyłaniał. I chociaż nie jest to konieczne, lornetka lub mały teleskop z pewnością znacznie poprawi widok Księżyca podczas zaćmienia. Ujawni drobne szczegóły jego powierzchni i subtelne cieniowanie, dlatego warto mieć przy sobie sprzęt stworzony właśnie dla tego typu obserwacji.
Zobacz podobne wpisy:
