Jak wygląda pierwszy dzień wiosny?
Pierwszy dzień wiosny to wyczekiwana przez wszystkich data, podczas której symbolicznie żegnamy się z zimą, a także zaczynamy wyczekiwać coraz dłuższych i cieplejszych dni. Co ciekawe, pierwszy dzień wiosny mogą wyznaczać bardzo różne daty - w zależności od tego, czy mówimy o wiośnie kalendarzowej, meteorologicznej, astrologicznej, a może nawet fenologicznej. Początek wiosny może mieć więc różne oblicza, a my omówimy dzisiaj je wszystkie, a także przyjrzymy się bliżej ciekawym zwyczajom, które są z nim związane.
Kiedy zaczyna się wiosna kalendarzowa?
Pierwszy dzień wiosny bardzo łatwo określić dla wiosny kalendarzowej. Wyznacza ją stała data, która jest różna dla półkuli północnej - 21. marca i dla półkuli południowej - 23. września. To najłatwiejszy do określenia początek wiosny, bo nawet jeśli zdarzy nam się zapomnieć tę datę, to bardzo szybko możemy sprawdzić ją w kalendarzu.
Co oznaczają pojęcia astronomiczna wiosna i meteorologiczna wiosna?
Przejdźmy teraz do omówienia innych, ale równie ważnych rodzajów wiosny. Astronomiczna wiosna (możemy spotkać się też z błędnym pojęciem astrologiczna wiosna) to termin naukowy, który związany jest z takim zjawiskiem jak równonoc wiosenna. Dzień trwa wtedy tyle samo godzin co noc i czasami data ta pokrywa się z dniem, kiedy następuje pierwszy dzień wiosny kalendarzowej. Może się też jednak zdarzyć, że równonoc wiosenna wypadnie nawet kilka dni wcześniej. W 2024 różnica wyniesie tylko jeden dzień i pierwszy dzień astronomicznej wiosny wypadnie 20. marca. Od tego momentu dni będą robić się coraz dłuższe, a nocy będzie nam ubywać.
Meteorologiczna wiosna jest również typowo naukowym określeniem, zgodnie z którym pierwszy dzień wiosny wypada już 1. marca, a ostatni dzień tej pory roku ma miejsce 31. maja. Termin ten został ustalony w celach badawczych - przez meteorologów i klimatologów, by łatwiej było porównywać występujące w tym okresie temperatury czy opady, które występowały w różnych latach - od kiedy zaczęto wykonywać pomiary.
Oznaki wiosny w naturze
Wiosna to dla wielu osób najpiękniejsza pora roku, kiedy to po szarej i ponurej zimie zaczyna rozkwitać natura. Fenologiczna wiosna jest z tym ściśle związana - pierwsze pąki na krzewach, zieleniąca się trawa, drzewa, a także budząca się do życia fauna to jej oznaki. Zaczynają się one pojawiać wraz z rosnącą temperaturą powietrza. Zazwyczaj ma to miejsce na przełomie marca i kwietnia, dlatego często trudno jest nam określić konkretny, pierwszy dzień wiosny fenologicznej. Jedno jest pewne, to najlepszy okres dla wszystkich wielbicieli natury, bo możemy podziwiać kolejne etapy rozkwitu przyrody. Przydadzą nam się do tego mikroskopy, pod którymi lepiej widać budowę pierwszych wiosennych kwiatów i liści. Wraz z początkiem wiosny wracają też do nas ptaki, a także coraz łatwiej spotkać w lasach i parkach inne zwierzęta - w ich obserwacji pomocne będą nam z kolei teleskopy i lornetki.
Nie zawsze pierwsze oznaki wiosny są dla nas korzystne. Wiele osób doświadcza wtedy obniżenia nastroju, pogorszenia samopoczucia i zdrowia. To przesilenie wiosenne, które związane jest przede wszystkim z częstymi zmianami pogody. Na zmianę pada deszcz/śnieg i pojawia się słońce. Następują też skokowe zmiany temperatury, co sprzyja wychłodzeniu lub przegrzaniu organizmu. Na niektórych źle wpływa również zmiana czasu z zimowego na letni.
Tradycje wiosenne na świecie i w Polsce
Zmiany pór roku od zawsze związane są z legendami i tradycjami, które bywają praktykowane do dzisiaj lub nawiązują do dawnych zwyczajów. W Walencji organizowany jest Festiwal Ognia, w Japonii świętuje się Hanami, czyli rozkwit kwiatów wiśni, a w Polsce wciąż organizuje się topienie Marzanny. To symbol zimy i śmierci, który topiono lub palono w dzień równonocy wiosennej - miało to zapewnić obfite plony i przywołać wiosnę. Kukła Marzanny miała typowo żeńskie cechy i była uosobieniem bogini śmierci, dlatego trzeba było ją wynieść poza wieś lub miasto, by mogło odrodzić się życie. Zwyczaj ten wywodzi się jeszcze z czasów Słowian, kiedy to był związany z Jarymi Godami.
Pierwszy dzień wiosny kalendarzowej to również moment, na który czekają z niecierpliwością wszyscy uczniowie, bo tradycją już stało się, by obchodzić wtedy dzień wagarowicza. Część uczniów ucieka wtedy z lekcji, ale należy podkreślić, że nie ma na to oficjalnej zgody nauczycieli, którzy zazwyczaj i tak starają się zorganizować wtedy luźniejsze zajęcia. Dzień wagarowicza obchodzony jest również na Litwie. Pierwszy dzień wiosny to bardzo optymistyczny czas i jak widać - można świętować go na różne sposoby.
Zobacz podobne wpisy:
