Kiedy obserwować gwiazdozbiór Raka?
Okres od zimy do wiosny to czas, kiedy na polskim niebie widoczny jest Rak (Cancer) - znak zodiaku i gwiazdozbiór, którego obserwacja nie należy do łatwych zadań. Jest dość ciemny i niepozorny - w porównaniu do innych konstelacji, ale wciąż warto poszukać go na nieboskłonie. Podpowiemy Wam dzisiaj, jak to zrobić, a także omówimy najciekawsze i najważniejsze informacje, które warto o tym gwiazdozbiorze wiedzieć.
Rak - znak zodiaku i konstelacja. Najważniejsze informacje
Konstelacja Raka jest mała - plasuje się na 31. miejscu oraz najmniej jasna, jeśli weźmiemy pod uwagę jedynie 12 gwiazdozbiorów zodiakalnych. Rak zajmuje powierzchnię 506 stopni kwadratowych, a około 60 z nich jest widocznych gołym okiem, czyli bez użycia teleskopu. Około 2000 lat temu miejsce, gdzie ówcześnie znajdował się gwiazdozbiór Raka, było jednocześnie punktem letniego przesilenia - stąd też wziął się zwrotnik Raka. Jednak w wyniku precesji punkt ten uległ przesunięciu i obecnie znajduje się w gwiazdozbiorze Bliźniąt.
Rak jest gwiazdozbiorem starożytnym, który został odkryty przez Ptolemeusza w II n.e. - umieścił on najjaśniejsze gwiazdy Raka w swoim kompendium wiedzy astronomicznej, o tytule Algamest. Fakt, że gwiazdozbiór Raka obserwowano już w starożytności oznacza również, że został on uwzględniony w mitologii greckiej. Związane są z nim legendy, które zaraz omówimy.
Mity a Rak - gwiazdozbiór odkryty już w starożytności
Gwiazdozbiór Raka znalazł swoje miejsce w greckich legendach, choć nie są z nim związane spektakularne opowieści. Ich głównym bohaterem jest Herkules, który został zaatakowany przez ogromnego raka - Karkinosa. Nasłała go zazdrosna o Herkulesa Hera, bo był on synem Zeusa i księżniczki Alkmeny. Zeus wprawdzie Karkinosa pokonał, ale Hera doceniła bohaterstwo i ofiarę raka, umieszczając go, z wdzięczności, na nieboskłonie.
Były też starożytne ludy, dla których Rak stanowił znacznie ważniejszy symbol w wierzeniach i mitach. W starożytnym Egipcie był on skarabeuszem - świętym chrząszczem i symbolem nieśmiertelności, którego wizerunek umieszczano na wyposażeniu grobowców, pieczęciach, amuletach i biżuterii.
Jeśli już mowa o symbolach, to nie możemy nie wspomnieć o tym, jaki jest symbol zodiakalnego Raka. Przypomina on odwróconą w prawo liczbę 69, z szóstką na górze i dziewiątką na dole.
Gwiazdozbiór Raka i jego najważniejsze gwiazdy
Najjaśniejsza gwiazda w gwiazdozbiorze Raka to Beta Cancri, która wyznacza koniec "nogi" Raka - jest to olbrzym typu K, znajdujący się 290 lat świetlnych od Słońca. Pomarańczowym olbrzymem jest natomiast druga co do jasności Delta Cancri. Często zakrywa ją Księżyc, a starożytni Babilończycy nadali jej nazwę Arkushanangarushashutu. Trzecia co do jasności jest z kolei gwiazda podwójna Jota Cancri, która składa się z żółtego olbrzyma typu G i białego karła typu A.
O wiele ciekawsze są inne obiekty, znajdujące się na obszarze nieba wyznaczonym przez gwiazdozbiór Raka. Możemy znaleźć na nim jedną z najjaśniejszych gromad otwartych NGC2632, która nazywana jest też obiektem M44, gromadą Ul, Żłobkiem i Praesepe. Zalicza się do niej ponad 300 gwiazd, z których większość to czerwone karły. Warto przyjrzeć się też gromadzie otwartej M67, która jest jedną z najstarszym gromad Drogi Mlecznej. Składa się z wielu czerwonych olbrzymów, a także z błękitnych maruderów. Gwiazdozbiór Raka jest też punktem na niebie, z którego wychodzi styczniowy rój meteorów - Antyhelion.
Jak znaleźć gwiazdozbiór Raka na niebie?
Jeśli chcemy obserwować gwiazdozbiór Raka, to musimy zadbać o bardzo dobre warunki. Jego układ gwiazd nie jest zbyt charakterystyczny i przede wszystkim są one trudne do zauważenia gołym okiem - zwłaszcza w warunkach miejskich. Najlepiej więc udać się w miejsce, gdzie niebo nie jest zanieczyszczone sztucznym światłem. Gwiazdozbiór Raka znajduje się między konstelacją Bliźniąt i Lwa, a obok znajdują się też Ryś, Hydra i Mały Pies. Dobrze, jeśli będziecie mieć ze sobą lornetkę lub teleskop, z którymi łatwiej będzie dostrzec poszczególne gwiazdy i obiekty z tzw. głębokiego kosmosu.
Zobacz podobne wpisy:
