Jaki kupić teleskop, aby później tego nie żałować?
Niebo może być naprawdę fascynujące i przekonuje się o tym każdy, komu zechce się zadrzeć głowę do góry. Obserwacje Słońca, gwiazd, planet, mgławic i wielu innych elementów naszego układu słonecznego przyciągają coraz więcej osób. Mogą stanowić świetne hobby dla wszystkich, zarówno dorosłych, jak i dla dzieci. Jednak dla każdego, nawet początkującego miłośnika astronomii wiadome jest, że podziwianie nieba nie jest możliwe bez odpowiedniego sprzętu. Obiekty astronomiczne znajdują się miliony kilometrów od nas i żeby było je dobrze widać potrzebny jest teleskop astronomiczny. Jest on dostępny w różnych rodzajach, a każdy model może posiadać różne parametry. Jaki więc teleskop wybrać? Postaramy się odpowiedzieć na to pytanie.
Główne rodzaje teleskopów
Teleskopy zaliczają się do urządzeń optycznych, które służą do powiększenia różnego rodzaju obiektów. Ich ogólne zasady działania są następujące: teleskop wyłapuje fale elektromagnetyczne światła, a następnie je skupia poprzez załamanie lub odbicie. Dzięki temu dany obiekt jest jaśniejszy i powiększony, a więc widać go gołym okiem. Dostępne są dwa główne rodzaje teleskopów: teleskop soczewkowy oraz zwierciadlany, które różnią się budową i zasadami działania. Oba dają obraz rzeczywisty i powiększony, ale może być on prosty lub odwrócony.
Teleskopy soczewkowe
Teleskopy soczewkowe, inaczej refraktory, były pierwszymi narzędziami do prowadzenia obserwacji astronomicznych. Powstały w XVII wieku, ale używa się ich do dzisiaj. Ich współczesne formy z powodzeniem wykorzystują zarówno osoby początkujące, jak i naukowcy.
Teleskop soczewkowy - Teleskop OPTICON Space Traveler 127F700
Refraktor jest zbudowany z obiektywu składającego się z soczewek oraz okularu. Soczewki załamują światło i zmieniają jego kierunek, przekazując jego wiązki do okularu. Dzięki temu otrzymujemy obraz w powiększeniu, który w zależności od konstrukcji może być prosty lub odwrócony. Sprzęt o takiej konstrukcji nie jest jednak wolny od wad. Towarzyszą my aberracje chromatyczne, które zaburzają jakość obrazu. Ten problem starano się wyeliminować już w XVII wieku i właśnie dlatego powstały teleskopy zwierciadlane Newtona.
Teleskopy zwierciadlane Newtona
Reflektor, bo tak też jest nazywany teleskop zwierciadlany, jako pierwszy został zbudowany przez Newtona. Różni naukowcy tworzyli projekty nowych teleskopów, ale to Newton pierwszy skonstruował rzeczywiście działający sprzęt. Zamiast soczewek wykorzystał on pryzmat i zwierciadło, które odbija promienie światła i skupia je w jednym miejscu.
Konstrukcja zwierciadła jest trochę bardziej skomplikowana, wykorzystuje on dodatkowe mniejsze lustro wtórne i daje obraz odwrócony. On również posiada wady w postaci aberracji sferycznej, dlatego także był poddawany licznym modyfikacjom, które miały na celu ich usunięcie. Niektóre nowe konstrukcje odeszły w zapomnienie, inne są nadal wykorzystywane przez środowisko naukowe. Dla początkujących miłośników astronomii wciąż najlepiej dostępne są teleskopy Newtona.
Teleskop zwierciadlany - Teleskop OPTICON Orbiter
Refraktory a reflektory. Jakiego typu teleskop jest lepszy?
Poznaliście różnice między refraktorami i reflektorami, ale czy wiecie już jaki wybrać teleskop? Nie martwcie się jeśli nie, ponieważ nie ma na to pytanie jednoznacznej odpowiedzi. Temat teleskopów astronomicznych jest rozbudowany i dość skomplikowany.
Przede wszystkim możliwości danego teleskopu zależą od jego elementów optycznych. Z nimi związane są takie parametry jak powiększenie, kontrast i ogólnie jakość obrazu, które wpływają na każdą obserwację. Dużo też zależy od tego, w jakich warunkach jest ona prowadzona. Nie można więc stwierdzić, że jeden rodzaj teleskopu jest lepszy od drugiego. Gdyby tak było, to do wyboru mielibyśmy tylko teleskop jednego typu. Możemy Wam jednak wskazać, który teleskop lepiej sprawdzi się w obserwacji konkretnych obiektów na niebie.
Rodzaje teleskopów a obiekty układu słonecznego
Refraktor uzyskuje obraz o lepszym kontraście, dlatego sprawdza się lepiej w obserwacji jaśniejszych obiektów. Pozwala na obserwację planet, Księżyca czy gwiazd podwójnych. Jego budowa jest prostsza, nie trzeba go ustawiać i łatwiej zadbać o jego konserwację.
Reflektor lepiej sprawdza się w obserwacji ciemniejszych obiektów na niebie: gromad, mgławic i galaktyk. Wymaga optymalnego ustawienia elementów optycznych, co może być skomplikowane w przypadku osób początkujących. Przed zakupem teleskopu musicie też zdecydować, czy planujecie także prowadzenie obserwacji obiektów naziemnych. Jeśli tak, to tutaj lepiej sprawdzi się refraktor ze względu na to, że daje on obraz nieodwrócony.
Najważniejsze elementy i parametry teleskopów
Każdy obserwator nocnego nieba wie jak ważny jest dobrej jakości teleskop, a zwłaszcza jego elementy optyczne. To od nich zależą możliwości teleskopu, a więc powiększenie, jakość i szczegółowość obrazu. Lepszy sprzęt pozwoli Wam więcej zobaczyć i jest to bardzo ważne również dla osób początkujących. Jeśli prowadzone obserwacje nie będą dla Was satysfakcjonujące, wtedy zapewne szybko porzucicie swoje hobby. Musicie więc wziąć pod uwagę parametry optyki danej konstrukcji, by nie zawieść swoich własnych oczekiwań.
Średnica obiektywu lub zwierciadła
W obserwacji nieba bardzo ważna jest średnica obiektywu lub zwierciadła. Od średnicy obiektywu/lustra zależy ile światła będzie wychwytywać teleskop. Większa średnica oznacza większą ilość promieni i tym samym lepszą jasność obserwowanych obiektów.
Powiększenie teleskopu
Od powiększenia również zależą możliwości sprzętu i jakość prowadzonych obserwacji. To dzięki niemu mamy wrażenie, że gwiazdy lub planety znajdą się bliżej nas. Aby obliczyć maksymalne powiększenie teleskopu należy podzielić ogniskową teleskopu przez ogniskową okularu. Dowiecie się wtedy ile razy zostanie powiększony dany obiekt. Jako, że na parametr powiększenia wpływa też okular, który jest elementem wymiennym, możecie zmieniać powiększenie w teleskopie stosownie do potrzeb. Pamiętajcie, że powiększenie nie może być większe niż apertura w teleskopie. Obliczamy ją przez podwojenie średnicy obiektywu lub zwierciadła.
Średnica obiektywu to jeden z najważniejszych elementów teleskopu
To ile razy teleskop może powiększyć dany obiekt jest istotne, ale nie jest to najważniejszy parametr. Zbyt duże powiększenie bywa nawet niekorzystne, ponieważ obraz może wtedy stracić na jakości. Dużo większą uwagę powinniście zwrócić na jakość lustra i soczewki, ich średnicę, a także na okular. On też odgrywa ważną rolę w teleskopie.
Pole widzenia okularu
Każdy teleskop posiada okular i jest to ten element przez który patrzymy w niebo. W okularze najważniejsze jest pole widzenia, które powinno być jak największe. Najlepsze okulary mają pole widzenia wynoszące nawet 90 stopni, ale kosztują one kilkaset czy kilka tysięcy złotych i są wykorzystywane głównie przez zawodowców. Dla początkującego wielbiciela gwiazd wystarczające będą okulary o polu widzenia wynoszącym 40-55 stopni, ale bardzo dużo zależy też od ich jakości. Wybór okularów o optymalnym polu widzenia jest bardzo ważny, ze względu na większy zakres obszaru, który możemy obserwować za pomocą danego sprzętu.
Teleskop - jaki kupić, by cieszyć się z obserwacji nieba?
Wybór odpowiedniego teleskopu jest uzależniony od naszych oczekiwań, od tego w jakich warunkach będziemy prowadzić obserwacje i jakie obiekty chcemy oglądać. Przed zakupem warto zastanowić się właśnie nad tymi kwestiami.
Rodzaje obiektów na niebie
Na początku musicie odpowiedzieć sobie na pytanie, jakie obiekty na niebie chcecie obserwować? Większe obiekty astronomiczne jak planety, gwiazdy czy Księżyc są jaśniejsze, więc nie potrzeba profesjonalnego sprzętu, by prowadzić obserwację. Najlepiej zdecydować się na dobre refraktory o średnicy minimum 50 mm lub zwierciadło o średnicy 100 mm. Z pomocą takiego teleskopu można prowadzić już udane obserwacje. Taki sprzęt jest w stanie wychwycić światło emitowane lub odbijane przez wiele gwiazd i planet, zaprezentować Wam wizerunek Saturna, Księżyca czy nawet jaśniejszych galaktyk.
Obserwator
Istotnym elementem jest też sam obserwator. Inne teleskopy będą odpowiednie dla początkującego dorosłego, inne dla dziecka, a jeszcze inne dla zaawansowanych miłośników astronomii. Należy dopasować sprzęt astronomiczny do oczekiwań i wiedzy jego użytkownika. Model teleskopu dla dzieci na pewno powinien być lżejszy i prostszy w obsłudze, niż teleskop przeznaczony dla nastolatka lub dorosłego.
Miejsce obserwacji
Ważne jest też miejsce obserwacji obiektów na niebie. Inne warunki panują w mieście, gdzie liczne światła zanieczyszczają niebo, inne na terenach wiejskich, na których światło jest mniejszą przeszkodą, a jeszcze inne w oddalonych od źródeł światła górach. W miastach i na terenach podmiejskich jest bardzo dużo światła, dlatego z takich miejsc można jedynie obserwować najjaśniejsze obiekty. Księżyc i planety zobaczycie w mieście już za pomocą refraktora o średnicy 100 mm. W takich warunkach pozwala on zobaczyć nawet więcej, niż reflektor o średnicy 150 mm. Do obserwacji Księżyca często wystarczy nawet zwykła lornetka o średnicy 50 mm, ale pamiętajcie, że jednak nie pokaże Wam ona zbyt wielu szczegółów.
Wybieraj teleskop pod obserwatora. Pamiętaj również o miejscu obserwacji
Jaki teleskop wybrać dla początkujących miłośników astronomii?
Jeśli zastanawiacie się jaki teleskop wybrać, to zapewne zaliczacie się na razie do początkujących miłośników astronomii. Temat zakupu pierwszego teleskopu jest na pewno najtrudniejszy, ponieważ nie wiecie jeszcze czego oczekiwać od sprzętu. Na pewno spośród różnych modeli teleskopów powinniście wybrać taki, który posłuży Wam na długi czas. Zależy to nie tylko od jakości poszczególnych części teleskopów, ale też od ich parametrów.
Porównaj wymiary teleskopów
Teleskop dla początkującego astronoma
Teleskop o słabszych możliwościach szybko przestanie Wam wystarczać, dlatego lepiej zainwestować w sprzęt o większej średnicy obiektywu lub lustra. Powinna ona wynosić 80-110 mm dla soczewek lub 100-150 mm dla lustra. Taka średnica pozwala już na duże możliwości obserwacyjne. Przed zakupem zastanówcie się jakie gwiazdy chcecie podziwiać. Na początku zdecydujcie się na modele o prostej, dobrej jakości konstrukcji. Nie uzależniajcie swojego wyboru od powiększenia, tylko zwróćcie uwagę na o wiele ważniejsze parametry optyczne.
Co jeszcze musisz wiedzieć, by wybrać teleskop?
Znacie już rodzaje i parametry teleskopów, a także wiecie do jakich obserwacji się nadają. Jednak to nie wszystkie zagadnienia, które pozwolą Wam wybrać teleskop. Musicie też wziąć pod uwagę swój budżet, możliwość przeniesienia teleskopu, a także przydatność dodatkowego sprzętu.
Teleskop do 200, 600 czy 1000 złotych?
Nie ukrywamy, że hobby związane z astronomią może być kosztowne. Najlepsze modele teleskopów są bardzo drogie, cena zależy też od marki, ale wcale nie musicie od razu inwestować w teleskopy z górnej półki. Dla początkujących miłośników astronomii zadowalające już będą teleskopy z przedziału 500-600 złotych. Jeśli Wasz budżet jest mniejszy, to na początek możecie wybrać sprzęt o podstawowych parametrach, a następnie go rozbudowywać o lepsze okulary, soczewki i akcesoria dodatkowe.
Wielkość konstrukcji
Teleskopy mogą mieć bardzo różne wymiary, które są uzależnione od średnicy obiektywu lub lustra. Większa średnica to lepsze widoki, ale też zwiększone wymiary i waga teleskopów. Duże teleskopy mają lepsze parametry, jednak pojawia się problem z ich przenoszeniem. A żeby podziwiać gwiazdy, trzeba się wraz z teleskopem przemieszczać. Konieczny jest kompromis. Powinniście zdecydować się na teleskop, który cechuje dobra jakość i jednocześnie łatwo się go przenosi.
Dodatkowe akcesoria
Na wygodę korzystania z teleskopów mają wpływ też dodatkowe akcesoria. Można nimi poprawić również parametry sprzętu. Zwiększyć pole widzenia lub uzyskać lepsze powiększenia obiektów. Na pewno warto zdecydować się na zestaw 2-3 okularów, soczewkę Barlowa i stabilny statyw. Soczewki Barlowa wpływają na parametr powiększenia, a stabilny i mocny statyw na pewno ułatwia oglądanie nieba.
Czy już wiecie jaki teleskop wybrać?
Na rynku dostępne są różne modele teleskopów, dlatego wybór odpowiedniego nie jest wcale łatwy. Mamy nadzieję, że nasz przewodnik pozwoli Wam wybrać teleskop najbardziej przystający do Waszych oczekiwań. Na pewno podjęcie decyzji wymaga zapoznania się z wieloma pojęciami, a także zadawania pytań, do czego zachęcamy. Chętnie rozwiejemy Wasze wątpliwości i pomożemy w dokonaniu wyboru.
Zobacz naszą ofertę teleskopów astronomicznych i już teraz rozpocznij niezwykłą przygodę!
Spodobał Ci się nasz wpis? Szukasz dodatkowych informacji o teleskopach i mikroskopach?
Zobacz podobne wpisy:
