Satelity Starlink - co to za obiekty? Wszystko, co musisz wiedzieć o systemie satelitarnym Elona Muska
Jeszcze do niedawna na nocnym nieboskłonie świeciły jedynie gwiazdy, planety i inne ciała niebieskie. To zmieniło się w ostatnich latach, a wśród naturalnych obiektów astronomicznych pojawiły się stworzone przez człowieka satelity. Starlink to jeden z największych projektów kosmicznych, którego twórcą jest Elon Musk i jego firma SpaceX. Ten ambitny plan internetu satelitarnego budzi ogromne zainteresowanie i też w dużym stopniu zmienił wygląd naszego nocnego nieba. Co jakiś czas możemy obserwować na nim kosmiczny pociąg utworzony przez satelity Muska. Jest to więc nie tylko technologia, która może w przyszłości zrewolucjonizować nasz świat, ale i ciekawe zjawisko astronomiczne. To wszystko sprawia, że warto jej się bliżej przyjrzeć.
Starlink – co to za technologia?
Satelity Starlink to część projektu SpaceX, którego zadaniem jest utworzenie satelitarnej sieci internetowej na niskiej orbicie okołoziemskiej (LEO). W tym celu konieczne jest rozmieszczenie tysięcy małych i produkowanych masowo satelitów. Plan ten jest już od kilku lat sukcesywnie realizowany i ma zapewnić dostęp do szybkiego Internetu w każdym miejscu na Ziemi – również na tych terenach, które obecne mają ograniczony dostęp do Internetu lub nawet nie mają go wcale.
24 maja 2019 roku na orbitę wystrzelono pierwsze satelity Starlink. Elon Musk założył SpaceX w roku 2002, więc przygotowania trwały 17 lat. To może wydawać się długo, ale należy pamiętać, że w tym czasie konstruowano też i testowano nowe rakiety, które miały wynosić satelity na orbitę, a następnie wracać i bezpiecznie lądować na Ziemi. Takiej kosmicznej technologii ludzkość wcześniej nie miała i jej stworzenie było nawet większym wyzwaniem, niż projekt samych satelitów.
Satelity Starlink są regularnie wystrzeliwane na orbitę Ziemi przez rakiety Falcon 9, by utworzyć wokół Ziemi sieć. Ich rozmieszczanie jest więc ciągłym procesem, a ostatecznie Ziemię ma okrążać kilkanaście tysięcy tego typu obiektów. Dzięki temu będzie możliwe poszerzenie globalnego zasięgu, a także poprawa jakości i szybkości usług internetowych.
Jak wygląda satelita Starlink? Budowa i zastosowanie
Każdy satelita Starlink jest stosunkowo mały i waży około 260 kilogramów. Są tak zbudowane, by działały na wysokości od 340 kilometrów do 1200 kilometrów nad powierzchnią Ziemi, a więc znacznie bliżej niż tradycyjne satelity geostacjonarne. Ta bliskość pozwala na szybszą transmisję danych i mniejsze opóźnienia, dzięki czemu satelity Starlink sprawdzają się w różnych zastosowaniach: w tym do łączności z Internetem na obszarach wiejskich, komunikacji zdalnej, a nawet do obsługi pojazdów autonomicznych.
Każda rakieta Falcon 9 może wynieść jednorazowo na orbitę 60 satelitów Starlink, a zasilanie zapewnia jeden panel słoneczny. Żywotność satelity wynosi 5 lat. Po tym czasie, obiekt powinien w ciągu kilku miesięcy zmienić kurs i spalić się w ziemskiej atmosferze. Jeśli to w wyniku np. awarii nie nastąpi, to satelita sam zejdzie z orbity – w wyniku oporów szczątkowej atmosfery, które występują na niskiej orbicie. Wiążą się z tym pewne kontrowersje, ale je omówimy za chwilę.
Jak działa sieć Starlink?
Satelity tworzą w przestrzeni kosmicznej tzw. sieć mesh. Komunikują się ze stacjami naziemnymi, a także pomiędzy sobą, za pomocą sygnałów o częstotliwości radiowej. Ta skomplikowana sieć umożliwia przesyłanie danych z terminali użytkowników, przez satelity na orbicie, aż do miejsca docelowego na Ziemi. Niska orbita satelitów Starlink pozwala na krótszy czas podróży sygnału, co skutkuje mniejszymi opóźnieniami - w porównaniu z tradycyjnym internetem satelitarnym, który opiera się na satelitach geostacjonarnych krążących znacznie dalej od Ziemi.
Aby uzyskać dostęp do sieci Starlink, użytkownicy potrzebują zestawu Starlink, który zawiera antenę i modem. Po skonfigurowaniu anteny i podłączeniu do modemu użytkownicy mogą uzyskać dostęp do szybkiego Internetu, podobnego do tradycyjnego łącza szerokopasmowego - nawet na tych obszarach, gdzie brakuje tradycyjnej infrastruktury internetowej.
Możliwości i kontrowersje związane z satelitami Muska
Projekt Starlink od samego początku wzbudza duże zainteresowanie, zarówno pozytywne, jak i negatywne. Może zapewnić dostęp do Internetu na odległych obszarach o ograniczonym zasięgu, łącząc ludzi, którzy wcześniej mieli ograniczony dostęp do świata cyfrowego lub nie mieli go wcale. Wywrze to z pewnością ogromny wpływ na edukację, opiekę zdrowotną, czy też rozwój gospodarczy danych terenów.
Jednak w związku z planami rozmieszczenia tysięcy satelitów, pojawiły się też pewne obawy dotyczące rosnącej populacji sztucznych obiektów na niskiej orbicie okołoziemskiej. Zwiększa to ryzyko kolizji i powstawania śmieci kosmicznych, które mogą stanowić zagrożenie dla innych satelitów i Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Szybka ekspansja sieci Starlink wzbudza też wątpliwości wśród astronomów. Odblaskowe powierzchnie satelitów mogą zakłócać obserwacje i powodować takie problemy, jak smugi satelitarne na astronomicznych zdjęciach i potencjalnie zaburzać badania naziemne. Rozmieszczenie tak dużej liczby satelitów stwarza również wyzwania regulacyjne i prawne, w tym obawy dotyczące zakłóceń częstotliwości z innymi systemami satelitarnymi.
Starlink nad Polską. Kiedy można je obserwować?
Same satelity Starlink stanowią bardzo ciekawy obiekt do obserwacji, a możemy je oglądać praktycznie każdej nocy. Są stosunkowo jasne, więc nie potrzebujemy żadnego specjalistycznego sprzętu, choć teleskop lub lornetka pozwolą z pewnością lepiej im się przyjrzeć. Przemieszczają się w charakterystycznym rzędzie, a każda grupa może składać się z różnej liczby obiektów i może też być mniej lub bardziej zwarta. Starlinki na niebie pojawiają się o różnych porach, które można sprawdzić w Internecie lub na aplikacji ISS Detector. Na pewno warto chociaż raz zobaczyć przelot Starlink, ponieważ z czasem przestają tworzyć one charakterystyczne grupy satelitów. Oddzielają się od siebie i stają się pojedynczymi, świecącymi punktami na niebie.
Zobacz podobne wpisy:
