Częściowe zaćmienie Słońca w Polsce
Zaćmienie Słońca to chętnie podziwiane zjawisko astronomiczne, które polega na przysłonięciu tarczy Słońca przez naszego naturalnego satelitę, czyli Księżyc. Aby tak się stało, orbity Ziemi i Księżyca muszą znaleźć się w odpowiedniej konfiguracji, a samo zaćmienie też może być dokonane w różnym stopniu. Dzisiaj sprawdzimy przede wszystkim, jak wygląda częściowe zaćmienie Słońca, bo już wkrótce będziemy mogli oglądać je na naszym niebie. Warto też pokrótce omówić pozostałe rodzaje zaćmienia Słońca, gdyż niewątpliwie jest to zjawisko, które fascynuje ludzi od wieków.
Na czym polega częściowe zaćmienie Słońca? Kiedy ma miejsce to zjawisko?
Zaćmienie Słońca jest możliwe jedynie wtedy, gdy Księżyc jest w nowiu i znajduje się w prostej linii między Ziemią a Słońcem. Może on przysłonić nam Słońce, bo widoczne na niebie kątowe rozmiary Księżyca są praktycznie takie same jak kątowy wymiar naszej gwiazdy. Jeśli następuje częściowe zaćmienie Słońca, to tarcza słoneczna jest częściowo przysłonięta przez cień Księżyca. W pewnym stopniu zablokowane jest też światło słoneczne, co zauważalne jest chociażby w spadku produkcji energii elektrycznej przez panele słoneczne. Podczas obserwacji widoczne są dwa momenty kontaktu, gdy Księżyc pojawia się na tarczy Słońca, a następnie, gdy z niej schodzi. Częściowe zaćmienie Słońca stanowi 35% wszystkich zaćmień i jest najczęściej występującym rodzajem tego zjawiska.
Częściowe zaćmienie Słońca a całkowite zaćmienie Słońca
Najbardziej spektakularne jest oczywiście całkowite zaćmienie Słońca, które stanowi blisko 27% wszystkich przypadków. Widoczne jest podczas niego również częściowe zaćmienie, ponieważ w momencie, gdy tarcza słoneczna po raz pierwszy zetknie się z tarczą Księżyca, zaczyna on stopniowo zakrywać coraz większy obszar Słońca. Aż do momentu, gdy zakryje je całkowicie, stykając się z przeciwległą krawędzią gwiazdy. Jeszcze zanim to nastąpi, możemy zauważyć bardzo mocny spadek jasności Słońca, nieba i naszego otoczenia. Na krótką chwilę pojawia się też diamentowy pierścień - ostatni rozbłysk promieni słonecznych. Po fazie, w której nastąpiło całkowite zaćmienie Słońca, Księżyc zaczyna schodzić z jego tarczy i ponownie następuje częściowe zaćmienie aż do momentu całkowitego odsłonięcia naszej gwiazdy.
Zaćmienie obrączkowe Słońca
Zaćmienie obrączkowe występuje wtedy, gdy tarcza Księżyca nie jest w stanie całkowicie zasłonić tarczy słonecznej. Widoczna jest wtedy jaśniejsza obwódka, a na środku tarczy Słońca pojawia się ciemny dysk Księżyca. Obrączka może mieć różną grubość i uzależniona jest ona od położenia ciał niebieskich. Jeśli Ziemia znajduje się w peryhelium, a Księżyc w apogeum, to obrączka jest grubsza - wtedy też zaćmienie jest najdłuższe. Najcieńsza jest natomiast wtedy, gdy kątowe rozmiary Księżyca i Słońca są do siebie najbardziej zbliżone. Bieguny Ziemi to natomiast miejsce, gdzie szerokość pasa zaćmieniowego, podczas tego typu zaćmienia, może sięgać aż 370 kilometrów.
Zaćmienie hybrydowe
Zaćmienie hybrydowe lub obrączkowo-całkowite, to bardzo rzadkie zjawisko, w którym w centralnej części pasa zaćmieniowego Księżyc jeszcze dokładniej zakrywa Słońce. Jeśli jednak znajdujemy się na skraju pasa, to widoczne jest jedynie zaćmienie częściowe.
Kiedy będzie zaćmienie słońca 2022? Najbliższy termin
Teraz jest najlepszy czas na to, by zapoznać się z informacjami na temat zaćmienia Słońca, bo już wkrótce będziemy mogli je obserwować na naszym niebie. Najbliższe zaćmienie Słońca będzie miało miejsce 25 października 2022 roku i nasza gwiazda zostanie podczas niego częściowo zakryta.
Warto też wspomnieć, o której jest częściowe zaćmienie Słońca w tym roku, abyście zdążyli się do niego przygotować. Wszystko zacznie się około godziny 11:30 i potrwa do godziny 13:30. Największa część tarczy słonecznej zostanie zakryta na północnym wschodzie kraju, a najmniej spektakularnego zaćmienia mogą spodziewać się mieszkańcy województwa dolnośląskiego.
Przez co patrzeć na zaćmienie Słońca? Przygotowujemy się do obserwacji
Do obserwacji Słońca należy zawsze odpowiednio się przygotować i na pewno nigdy nie należy obserwować go nieuzbrojonym okiem. To, że zostaje ono przysłonięte częściowo przez Księżyc nie oznacza wcale, że obserwacja Słońca staje się bardziej bezpieczna. Wciąż może dojść nawet do uszkodzenia wzroku, więc niezbędne będzie odpowiednie wyposażenie. Bardzo dobre widoki zapewni nam już mały teleskop, luneta lub nawet lornetka.
Konieczne jest zastosowanie filtrów słonecznych, które chronią wzrok przed promieniowaniem i też pozwalają lepiej przyjrzeć się całemu zjawisku. Powinny to być filtry obiektywowe, które przeznaczone są do obserwacji tarczy Słońca. Na pewno nie wystarczą nam nawet dobrej jakości okulary przeciwsłoneczne i należy też uważać na różne domowej roboty filtry, które polecane są w Internecie.
Ciekawostki związane z zaćmieniem Słońca
Różne zjawiska astronomiczne wzbudzają wiele emocji, ale wśród nich zaćmienie Słońca jest prawdopodobnie najbardziej fascynujące. Jesteśmy w stanie obliczyć, kiedy nastąpi i jak będzie ono przebiegało. Już teraz wiemy, że w roku 2168 będzie miało miejsce całkowite zaćmienie Słońca i będzie to też jedno z najdłuższych tego typu zjawisk - potrwa 7 minut i 26 sekund, i będzie widoczne z Ameryki Południowej. Najkrótszym zaćmieniem Słońca może natomiast pochwalić się biegun północny, gdzie zaćmienie hybrydowe trwało mniej niż sekundę i wydarzyło się w roku 1627.
Bardzo ciekawy jest też fakt, że kiedyś zjawisko całkowitego zaćmienia Słońca po prostu zaniknie. Księżyc cały czas oddala się od Ziemi i w pewnym momencie jego kątowe wymiary staną się zbyt małe, by mogły zasłonić nam w całości Słońce. Na całe szczęście nastąpi to dopiero za około 560 mln lat, więc obecne i najbliższe pokolenia nie muszą się tym w ogóle przejmować.
Zobacz podobne wpisy:
